6 Μαρτίου 2010

david toop | ωκεανος του ηχου

Η περίληψη στο οπισθόφυλλο γράφει: "Μια θρυμματισμένη και γι' αυτό κατ' εξοχήν αντιπροσωπευτική ιστορία της μουσικής του 20ού αιώνα, από τον Erik Satie και τον Miles Davis ως τον James Brown και τους Beach Boys, από τον Ennio Morricone και τον Philip Glass ως τον Jimi Hendrix και τον Aphex Twin. Μέσα από συνεντεύξεις επιδραστικών μουσικών όπως ο Brian Eno, o Lee Perry και ο Sun Ra, o Bill Laswell, o Ryuichi Sakamoto και οι Kraftwerk (μουσικών διαφορετικών τόσο μεταξύ τους όσο και από το "κυρίαρχο" ρεύμα), ο μουσικός και δημοσιογράφος David Toop εξυφαίνει ένα μαγευτικό ιστό αφηγήσεων γύρω από τον οργανωμένο ήχο, το soundtrack ενός Τέταρτου Κόσμου που εκτείνεται από το Τόκιο έως το Μαρακές, από το Λονδίνο έως τον Αμαζόνιο και από την Iάβα έως τη Νέα Υόρκη." εξαιρετικά ενδιαφέρουσα οπτική.

στον πρόλογο διαβάζουμε: "Δεν είναι ένα βιβλίο για τις κατηγορίες της μουσικής, -άμπιεντ, ηλεκτρονική, περιβαλλοντική ή οποιονδήποτε άλλο διαχωρισμό που αξιώνει τη δημιουργία τάξης και λογικής ενώ στην πραγματικότητα εξυπηρετεί εμπορικούς σκοπούς. Αντίθετα, ο δρόμος που ακολούθησα, ξεκινώντας από τον Debussy του 1889 είναι η διάβρωση των κατηγοριών, το ξεγύμνωμα των συστημάτων, ώστε να δημιουργηθεί χώρος για νέα ερεθίσματα, νέες ιδέες, νέες επιρροές από ένα περιβάλλον που μεταμορφώνεται συνεχώς. Τότε, όπως και τώρα, αυτό το περιβάλλον περιελάμβανε τόσο ήχους του κόσμου- μουσικές που δεν είχαν ξανακουστεί και ατμοσφαιρικούς ήχους όλων των ειδών, θορύβους της πόλης και βιοακουστικά σήματα- όσο και πειράματα στην παρουσίαση τελετουργιών, τεχνολογικές καινοτομίες, άγνωστα συστήματα συντονισμού και δομικών αρχών, αυτοσχεδιασμό και πιθανότητες". Και μπαίνεις με αυτό τον -λίγο ανώμαλο - τρόπο στο νόημα.

δεν είναι ένα συνηθισμένο βιβλίο ο ωκεανός του ήχου, η αφήγηση είναι μάλλον συνειρμική και δεν ακολουθεί μια συνηθισμένη σειρά (πχ χρονολογική). ο συγγραφέας -ο οποίος φαίνεται ότι διαθέτει πάρα πολλές γνώσεις- βρίσκει "αντισυμβατικά" συνεκτικά στοιχεία για να γράψει. για παράδειγμα, μία παράγραφος ασχολείται με phil spector, joe meek, brian wilson και lee perry, εντοπίζοντας το -προφανές σε αυτή την περίπτωση- κοινό στοιχείο ότι και οι 4 ήταν πρωτοπόροι στο στούντιο αλλά λιγάκι τρελοί στην κανονική ζωή. σε άλλα σημεία η σύνδεση των μουσικών δεν είναι τόσο φανερή, χρειάζονται μουσικές γνώσεις για να καταλάβει ο αναγνώστης τι συνδέει ας πούμε τον hendrix με τον coltrane και τα blues.

γενικά ο david toop (μουσικός ο ίδιος και συνεργάτης του περιοδικού wire (αν σας λέει κάτι αυτό)) ασχολείται πολύ με αρμονίες, κλίμακες, και τεχνικά θέματα που ένας μη μουσικός δυσκολεύεται να παρακολουθήσει, κάνοντας το βιβλίο λιγάκι δύσκολο. ένας ακόμα παράγοντας που συντελεί στο παραπάνω είναι το πόσο πίσω στο χρόνο πάει, συνθέτες του 19ου αιώνα που είναι σχετικώς άγνωστοι στο ευρύ μουσικόφιλο κοινό. με βάση τα παραπάνω, θα έλεγα ότι το βιβλίο είναι για αρκετά προχωρημένους ακροατές.

από την άλλη, όταν ο david καταπιάνεται με γνωστά θέματα  (πχ aphex twin, scanner, σκηνή της τζαμάικα, kraftwerk) η ανάγνωση είναι απολαυστική. συζητήσεις-συνεντεύξεις με τους ίδιους τους μουσικούς, ιστορίες από την εποχή και το μέρος που η μουσική φτιαχνόταν.

ο david toop αντιμετωπίζει τον ήχο σα μουσική και τούμπαλιν, πολλές φορές χάνεται σε διηγήσεις από προσωπικές εμπειρίες στη ζούγκλα και τους ήχους της (προσωπικά βαρέθηκα πολύ) ή ακαδημαισμούς σχετικά με τους ήχους των φαλαινών ή των νυχτερίδων (!).

εν κατακλείδι, εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η προσέγγιση της μουσικής από τον david (δες ονόματα που αναφέρονται στην περίληψη) αλλά με πολύ ιδιαίτερη αφήγηση που καθιστά το βιβλίο ελαφρώς δυσπρόσιτο που απαιτεί την προσοχή μας.

11 σχόλια:

  1. Πραγματικά αντιφατικά συναισθήματα έχω κι εγώ γι αυτό το βιβλίο. Το είχα διαβάσει χρόνια πριν και το ξαναθυμήθηκα πρόσφατα όταν πήγα σε ένα live που εμφανίστηκε και ο ίδιος ο Toop και έκανε τις παπαρίτσες του με ένα laptop.(Λονδίνο)
    Δεν θα χαρακτήριζα το βιβλίο δύσκολο, αλλά λίγο δήθεν, χαωτικό, με διάφορες πληροφορίες που δεν πολυσυνδέονται μεταξύ τους προς κάποια κατεύθυνση, αλλά από την άλλη θέλω να το έχω στη βιβλιοθήκη μου και να ανατρέχω που και που.
    Και ναι μόλις έκανα την πρώτη βιβλιοκριτική μου! ουάου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Βοηθάει στην ανάγνωση να έχει κανείς και το συνοδευτικό διπλό CD.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. συμφωνώ με τους προλαλήσαντες. παρότι εκνευριστικό σε πολλά σημεία, είναι αυτό που στην αγγλετέρα λένε essential read.

    δωράκι

    άλλο ένα

    :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. δε θα χαρακτηριζα τον τουπ δηθεν, γιατι σε αυτο το επιπεδο ποιος ο λογος να ειναι δηθεν? ποιον να εντυπωσιασει; εξαλλου επαγωγικα, μπορουμε να πουμε και οτι ο eno ειναι δηθεν που σε καποιο σημειο ισχυριζεται οτι κατα την παραγωγη ενος δισκου τον επαιρνε ο υπνος και οτι ταχα αυτο ηταν το ζητουμενο!

    τεσπα, ισως ειναι ολοι δηθεν. αν και εχω την αισθηση οτι η δηθενια ειναι φαινομενο κυριως ελληνικο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. εγω δεν ειχα ιδεα τι ειναι ο τουπ, μεχρι που χρειαστηκε να ψαξω βιβλιογραφια για το ερευνητικο που εκανα στη σχολη ( ο τιτλος ηταν "συναισθησια - το τοπιο ως γραφικη μουσικη σημνανση" ).
    Δεν ειχα ιδεα οτι υπηρχαν τετοια βιβλια και ειχα ενθουσιαστει και το βιβλιο με ειχε βοηθησει παρα πολυ, αλλα πανε και 5 χρονια και δε πολυθυμαμαι τι λεει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Συμφωνώ για το δήθεν ως φαινόμενο ελληνικό, ωστόσο επιμένω στην άποψή μου(εντελώς προσωπική) για τον Τουπ και προτείνω ένα ακόμα βιβλίο σε αρκετά ίδιο ύφος και πιο "δεμένο" σε ότι αφορά το ύφος του λόγου:
    Οι ονειροποιοί του Χρήστου Τσανάκα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. το εχω υποψη το βιβλιο αυτο, δεν το εχω διαβασει αλλα το εχω δει στα βιβλιοπωλεια στο κεντρο.

    επισης, σε καπως αναλογο υφος πρεπεινα ναι το the rest is noise.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Το The Rest is Noise είναι μεγάλη υπόθεση... αλλά ακολουθεί χρονολογική σειρά. Θέλω να διαβάσω τον Ωκεανό του Ήχου, οπότε και θα ξαναμιλήσουμε (αλλά φαίνεται ενδιαφέρον, δεν ξέρω πόσο θα κουράσει όμως).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. ειναι πολυ διαφωτιστικο βιβλιο...τί αλλο θελετε πια ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. τι σημαινει διαφωτιστικο; δεν ειπε κανεις οτι ειναι ασαφες.ενιγουειζ, οπινιονς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ένας καλός τρόπος πάντως να αγαπήσετε το βιβλίο του David Toop είναι να διαβάσετε (ή να προσπαθήσετε τουλάχιστον) to More Brilliant Than The Sun του Kodo Eshewn...

    ΑπάντησηΔιαγραφή